Organizacja i dziesięcioletnie (1925-1935) funkcjonowanie autonomicznego rejonu polskiego na Wołyniu - tzw. Marchlewszczyzny, to w ówczesnej polityce narodowościowej bolszewików przedsięwzięcie istotne, które rzutowało na stosunki polsko-sowieckie. W zamierzeniu bolszewickich strategów i wykonawców ich polityki rejon miał stać się swoistym zalążkiem „Polski socjalistycznej" oraz kuźnią kształtowania dla niej kadry kierowniczej.
Ten swoisty eksperyment przeprowadzony został z rozmachem i rozgłosem, budził spore nadzieje wśród Polaków w ZSRS, wywołał zainteresowanie po przeciwnej stronie Zbrucza, a nawet w świecie. Jego finał okazał się też wyjątkowy: na sowieckiej Ukrainie w 1931 r. istniały 24 podobne rejony dedykowane innym grupom etnicznym, jednak w żadnym z nich mieszkańców nie spotkał tak tragiczny los.
Publikacja omawia historię zorganizowanego przez bolszewików polskiego rejonu narodowościowego w ZSRS, który funkcjonował w ramach sowieckiej Ukrainy. Umożliwi czytelnikom poznanie tytułowej problematyki w szerszym kontekście wydarzeń ówczesnej epoki oraz pomoże lepiej zrozumieć politykę narodowościową realizowaną przez bolszewików w latach międzywojennych.
